เครือข่ายอ่าข่าเพื่อสันติภาพลุ่มน้ำโขง และชุมชนชนเผ่าพื้นเมืองอ่าข่าในประเทศไทย เตรียมจัดงาน ประเพณี ขึ่มสึ ขึ่มมี้ อ่าโผ่ว แสดงความกตัญญูและตอบแทนคุณผู้อาวุโสตามวัฒนธรรมอ่าข่า ที่จังหวัดเชียงใหม่
         นางสาวชุติมา มอแลกู่ ประธานเครือข่ายอ่าข่าเพื่อสันติภาพลุ่มน้ำโขง เปิดเผยว่า เครือข่ายอ่าข่าเพื่อสันติภาพลุ่มน้ำโขง (NADA) ร่วมกับชุมชนชนเผ่าพื้นเมืองอ่าข่าในประเทศไทย 40 ชุมชน กำหนดจัดงานประเพณี “แสดงความกตัญญูและตอบแทนคุณผู้อาวุโสตามวัฒนธรรมอ่าข่า Khmqxeevq Khmqmir Aqpoeq “ขึ่มสึ ขึ่มมี้ อาโผ่ว” ในวันที่ 22 เมษายน 2567 ที่พิพิธภัณฑ์เรียนรู้ราษฎรบนพื้นที่สูง อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ เพื่อขอพรจากเทพแห่งสายฟ้า บรรพบุรุษ และผู้อาวุโสอ่าข่าที่เคารพนับถือ และส่งเสริมให้เด็กและเยาวชนคนรุ่นใหม่ของชาวอ่าข่าได้เรียนรู้ความสำคัญและคุณค่าของประเพณี เฉลิมฉลองการเริ่มต้นฤดูกาลใหม่  และเกิดความตระหนักที่ต้องการสืบสานประเพณีวัฒนธรรมอันดีงามของตนให้คงอยู่
         ทั้งนี้ ประเพณี Khmqxeevq Khmqmir Aqpoeq (ขึ่มสึ ขึ่มมี้ อ่าโผ่ว) เป็นประเพณีที่ชาวอ่าข่าจะเฉลิมฉลองการเริ่มต้นฤดูกาลใหม่ในช่วงเดือนเมษายนของทุกปี ซึ่งจะมีกิจกรรมที่สำคัญ เช่าน ผู้นำทางพิธีกรรมทุกคน จะทำพิธีฟื้นฟูหรือซ่อมแซมเครื่องมือและอุปกรณ์ต่าง ๆ และยังเป็นวันที่บรมครูทางด้านการเมือง ศาสนา และช่างเทคนิค จะทำพิธีรับลูกศิษย์อย่างเป็นทางการด้วย และในพิธีจะมีการไหว้บรรพบุรุษด้วยข้าวปุก ข้าว ต้ม  ไก่ เหล้าข้าว และน้ำชา และแต่ละครอบครัวจะต้มไข่แล้วย้อมสีแดงให้กับเด็ก ๆ ที่เป็นลูกหลาน หรือเด็กอื่น ๆ ที่มาเยี่ยมบ้าน และในวันถัดไปชาวอ่าข่าทุกคนในหมู่บ้านจะหยุดทำงานหนึ่งวัน ซึ่งเรียกกันว่า Khmqxeevq Khmqjeiq (ขึ่มสึ ขึ่มเจ่ ลึง-เออ) หมายถึงวันแห่งเทพสายฟ้าของฤดูใหม่ เป็นการร้องขอฝน หลังจากทำพิธีร้องขอฝนเสร็จแล้ว จะมีการจัดงานเลี้ยงในชุมชน เรียกว่า Dzoeqyan Lawr-e (โจ่วยอง ล้อ-เออ) หมายถึงงานเลี้ยงสำหรับผู้อาวุโสและผู้นำหมู่บ้าน ชาวบ้านจะร่วมฉลองด้วยการแสดงการเต้นกระทุ้งไม่ไผ่จากบ้านหนึ่งไปยังอีกบ้านหนึ่งเพื่อขอพรจากผู้อาวุโสในชุมชน

พิมลกัลย์  เดชะชัย สวท. เชียงใหม่ ///// 21 เม.ย. 67